Hz. Ali Efendimiz RA’ın ordusuyla Hz. Âişe Anamızın ordusu arasındaki savaşta birçok sahabe şehid edilmiştir. Bunların birbirlerine silah çektiğini biliyoruz. Sizin bahsettiğiniz hadîs-i şerîfe göre bunlar cehennemde mi olacaklardır?


Tabi o acı bir olaydır. Ve hakikaten iki tarafta da Peygamber SAS Efendimiz’in sahabesi olan mübarek insanlar, isimler vardır. Bunlar hakkında ulemâmız:

“—Onlar içtihad farkından dolayı bunu yaptılar; o öyle içtihad eyledi, bu böyle içtihad eyledi, ondan oldu.” demişlerdir.

Dilerim ki Allah onlara rahmetiyle muamele etsin. Müçtehit içtihadından dolayı hatalı bile olsa sevap kazanır. İnşaallah cehenneme gitmezler. Temennimiz odur. Tabi bilmiyoruz, Allah’ın ne muamele edeceğini bilemeyiz. Ama iki tarafta da çok güzel isimler var.

 

Bu gibi olaylar her millette olabilir. Siz duruyorsunuz, birisi geliyor size bir tane yumruk patlatıyor veya omuz atıyor, bir çelme takıyor, kavgayı başlatıyor. Mecbur kalıyorsunuz, savunma durumunda kalıyorsunuz. “İşi başlatan zalimdir. Asıl zulüm ondadır.” denilir.

Fakat burada, onların olaylarında öyle fitneler olmuştur ki iyi ki biz o fitnelerin içinde değildik, o fitnelere karışmadık. Şimdi dilimizle karışıp da günaha girmek akıllıca bir şey değildir. Çünkü ona baksan bir türlü, buna baksan bir türlü. Birisi Peygamber Efendimiz’in hanımı, ötekisi Peygamber Efendimiz’in damadı, amcazâdesi. İkisi de sahabe. Peygamber Efendimiz; “Benim ashabım aleyhinde konuşmayın.” diyor Onun için büyüklerimiz sahabeye karşı edeplerini takınmışlar; “Onlar kanaat olarak öyle içtihat etmişlerdir. Doğru gördüğü yolda mücadele etmişlerdir. Nefsânî bir sebepten olmamıştır. İnşaallah içtihadından dolayı iki taraf da sevap almıştır.” diye bir yorum getirmişler. Biz de öyle olmasını temenni ediyoruz.

Prof. Dr. Mahmud Es’ad COŞAN