Bazı insanlar Allah’a tanrı diyorlar; bu doğru mudur? Allah ile tanrı arasındaki fark nedir?

Bazı insanların içinde Süleyman Çelebi de var, bendeniz de varım... Tanrı denilebilir. “Birdir Allah, andan artık tanrı yok!” diye Süleyman Çelebi’nin Mevlid’inden hatırlayabilirsiniz.

Tanrı kelimesi, Arapçadaki ilâh kelimesinin tam karşılığıdır. Arapçada ilâh, Türkçede tanrı, İngilizcede god, Almancada got... Böyle gidiyor. Arapçada ilâh kelimesini kullanmak câizse, Türkçede tanrı kelimesi tam onun karşılığı olduğundan, kullanmak câiz olur.

Ondan dolayı Süleyman Çelebi de Mevlid’inde kullanmıştır, tanrı demiştir. Eski devirlerdeki yazılmış din kitaplarında Tanrı Teàlâ, Tanrı Tebâreke ve Teàlâ filân diye çok geçer. Kullanılabilir. Çünkü, Kur’an-ı Kerim’de ilâh kelimesi kullanılabiliyor.

وَإِلَهُكُمْ إِلٰهٌ وَاحِدٌ لَا إِلٰهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمٰنُ الرَّحِيمُ (البقرة:١٦٣)

(Ve ilâhüküm ilâhün vâhid, lâ ilâhe illâ hüve’r-rahmânü’r-rahîm) “İlâhınız bir tek Allah’tır. Ondan başka ilâh yoktur. O, Rahmân’dır, Rahîm’dir.” (Bakara, 2/163)

Demek ki ilâh kelimesi Allah yerine, Allah makamında Kur’an-ı Kerim’de kullanılabildiğine göre, tanrı kelimesinin de kullanılmasında şer’an bir mahzur yoktur.

Ama tanrı kelimesi ve ilâh kelimesi, god kelimesi, got kelimesi, yezdan kelimesi ve daha başka kelimeler insanların tapındığı her tapınılan şeye verilebilir; cins ismidir. Allah sözü, lafza-i celâli ise, Rabbimizin ism-i hâsıdır, ism-i a’zâmıdır. Bütün sıfatları sinesinde barındıran, toplayan özel ismidir.

Allah kelimesini her şeye kullanamazsınız. Meselâ, “Mısırlılar öküze tanrı diye tapınıyorlar veyahut “Mısırlıların tanrısı firavundur.” diyebilirsiniz de, “Mısırlıların Allah’ı firavundur.” diyemezsiniz. Çünkü o cins isimdir, berikisi özel isimdir.