dilenmek diyoruz Türkçe’de. Bu İslâm’da makbul değil, dilenmek doğru değil. Peygamber SAS Efendimiz dilenmenin uygun olmadığını beyan ediyor bu hadis-i şerifte.

“Kim böyle bir kapıyı açarsa, kim isteme yolunu tercih ederse, (fetaha’llàhu lehû bâbe fakrin) Allah da ona fakirlik kapısını açar.” Yâni, “O dilenmek yoluna girince, ceza olarak Allah da onu fakirleştirir.” demek.

Bu fakirlik dünyada kalsa neyse ne ama, (fetaha’llàhu lehû bâbe fakrin fi’d-dünyâ ve’l-âhireh) “Hem dünyada, hem ahirette fakirlik kapısı açar.” Dünyadaki fakirlik, insanın malının mülkünün olmaması, yoksulluk çekmesi, sıkıntı çekmesi, geçim sıkıntısı çekmesi...

E pek çok insan geçim sıkıntısı çekmiş, yaşamış, ölmüş... Çeşitli ülkeler var dünyanın üzerinde halen sıkıntı çeken. Şu Filistinli kardeşlerimiz ne yer, ne içer? Afrika’daki, Somali’deki, Orta Afrika’daki, suların akmadığı, yağmurların yağmadığı yerlerde insanlar ne yerler, ne içerler, nasıl yaşarlar?.. Tabii bizim evimiz dolu, mutfağımız dolu, buzdolaplarımız dolu, derin dondurucularımız dolu, kilerlerimiz dolu, cüzdanlarımız dolu... Evde olmayanları da, hemen biraz ineriz merdivenden, bir köşeyi döndük mü, oradaki büyük dükkânlardan, çarşılardan istediğimizi küfelere doldurup, alıp getirebiliriz. Yâni bazıları da bu halde değil, dünyada fakirlik çekiyorlar.

Bazen de çok iyi insanlar, Allah’ın çok sevgili, mübarek kulları fakir bir ömür sürmüşler. Peygamber SAS zamanında bu fakirlik daha da şiddetliymiş. Böyle şehirlerarası taşımacılık olmadığı için, üretim imkânları kıt olduğu için, tarıma dayalı, herkesin emeğine dayalı bir ekonomi olduğu için; daha böyle bir endüstrileşme, yâni makineleşme olmadığı için, hızlı imalat çıkmadığı için, arz az, talep çok olduğu için, ihtiyaçlar karşılanamadığından insanlar sıkıntı çekermiş...

Bu fakirlik gelip geçer ama, Peygamber Efendimiz: “Hem dünyada, hem ahirette fakirlik...” buyuruyor. Tabii ahiretin fakirliği çok fena... Ahiretteki fakirlik, mal mülk fakirliğine benzemez. Allah-u Teàlâ Hazretleri’nin rahmetinden yana fakir olmak, lütfuna ermemek, kahrına uğramak, cezasına çarpılmak

a. İnsanlardan Bir Şey İsteme!

03. 11. 2000 - İSVEÇ -

tavsiyeyi tutmağa çok ihtimam gösterirlermiş. Hattâ, devesinin üstünde iken, sahabeden birisinin eğer kamçısı yere düşse; “—Kardeşim, şu kamçıyı uzatıver!” diye, onu bile istemezlermiş.

Kendi işini kendisi görmek, kimseye yük olmamak, kimseden bir şey istememek, taleb etmemek hususuna bu kadar dikkat ederlermiş.

Hakîkaten, hayatlarında sünnet-i seniyyeyi tam uygulamak isteyen, sàlih, àrif, kâmil evliyâullah büyüklerimiz de böyle tavsiye etmişlerdir. Peygamber Efendimiz’in bu tavsiyesini, kendilerinden ilim irfan öğrenenlere nakletmişlerdir. Demişlerdir ki:¹²³

Tasavvuf yâr olup bâr olmamaktır;

Gül-i gülzâr olup hàr olmamaktır.

¹²³ Dede Ömer Ruşenî’nin tasavvufun tarifini yaptığı şiirinden alınmış bir beyittir. Şiiri bir kısmı:

Tasavvuf terk-i da’vâdır demişler Dahi kitmân-ı ma’nâdır demişler

Tasavvuf terk-i kîl ü kàle derler

Hemân vecd ü semâ’ ü hâle derler

Tasavvuf hıfz-ı evkàta demişler Tasavvuf terk-i mâ fâte demişler

Tasavvuf bâbıdır bezl ü atânın Tasavvuf beytidir mihr ü vefânın

Tasavvuf bir hidâyetdir Hüdâ’dan Bunu ben söylemedim bil hevâdan

Tasavvuf terk-i evtândır demişler Tasavvuf hecr-i ihvândır demişler

Tasavvuf kalbi Hakka bağlamaktır

Yüreğin ışk oduyla dağlamaktır.

Tasavvuf yâr olup bâr olmamaktır;

Gül-i gülzâr olup hàr olmamaktır.

b. Hendek Savaşı

02. 02. 2001 - AVUSTRALYA -

Hatta insanın imanı bile öyle, zaman zaman yıpranıyor, gevşiyor günahlardan dolayı. O imanı dahi tazelemek lâzım! Günde yüz defa “Estağfiru’llàh”, yüz defa “Lâ ilâhe illa’llàh”, çok çok “Allah, Allah, Allah...” demek; çok çok salât ü selâm getirmek, Kur’an-ı Kerim okumak lâzım!.. Okumasını bilmiyorsa, Kul huva’llàhu ehad’ı yüz defa okusun. Çünkü bir “Kul huva’llàh...” üçte bir Kur’an okumak kadar sevap. Bunların hepsi büyüklerimizin, mürşid-i kâmillerimizin, şeyhlerimizin bize tavsiyeleri ve hepsi Kur’an-ı Kerim’e dayalı, hadis-i şeriflere dayalı tavsiyeler.

İşte böyle, bunları yapacağız. Yâni nereden açıldı?.. Peygamber Efendimiz’in duasından, “Asıl hayır ahiret hayrıdır.” diyor. Bu cümlenin birinci kısmı...

b. Hendek Savaşı

İkinci kısmında da ne demiş:

Hazineden Pırıltılar

Prof. Dr. M. Es’ad COŞAN

HAZİNEDEN PIRILTILAR

9 CUMA SOHBETLERİ

28. 04. 2000 – 02. 02. 2001

Hazırlayan:

Dr. Metin ERKAYA

27. RAMAZAN’IN GÜZELLİKLERİ

24. 11. 2000 - İSVEÇ -

bozmadan, yalan yanlış, günah haram işler yapmadan, orucu güzel tutalım!..

Bunun mukàbilinde Cenâb-ı Hakk’ın vaad ettiği, Peygamber Efendimiz SAS’in bize bildirdiği o mükâfatları Rabbimiz bizlere ihsan etsin... Şu ay, hepimizin afv ü mağfiretine ve Cenâb-ı Hakk’ın rızasını kazanıp, cennetine girmemize vesile olsun...

Allah-u Teàlâ Hazretleri Ramazanlarınızı mübarek etsin... Hepinize gayret, kuvvet ihsan etsin... Hepinize dünya ve ahiretin hayırlarını dilerim... Hepinizden de dünyada ve ahirette hayırlara erme konusunda, ben kardeşinize ve Ümmet-i Muhammed’in selâmetliğine dua etmenizi ricâ ederim...

Es-selâmü aleyküm ve rahmetu’llàhi ve berekâtühû, aziz ve sevgili izleyiciler ve dinleyiciler!..

24. 11. 2000 - İSVEÇ

30. CİHADIN VE İLMİN ÖNEMİ

22. 12. 2000 - İSVEÇ -

30. CİHADIN VE İLMİN ÖNEMİ

Es-selâmü aleyküm ve rahmetu’llàhi ve berekâtühû!..

Aziz ve sevgili izleyiciler ve dinleyiciler!

Cenâb-ı Hakk’ın her türlü lütfu, ikramı, selâmı, üzerinize olsun... Dünyada ahirette cümlenizi Rabbim mes’ud ve bahtiyar eylesin...

Ramazan’ın son haftasına girdik. Nasıl söyleyelim, sevinçli bir hüzün... Bir taraftan Ramazan’ın güzelliklerinden sevinçlere gark oluyoruz, bir taraftan da, yavaş yavaş ayrılık sezilmeğe, görülmeğe başlandığı için mahzunluk oluyor. Çünkü Peygamber SAS hadis-i şerifinde buyurmuş:¹⁶⁰

لَوْ يَعْلَمُ الْعِبَادُ مَا فِي رَمَضَانَ، لَتَمَنَّتْ أُمَّتِي أَنْ يَكُونَ رَمَضَانُ

السَّنَةَ كُلَّهَا (الديلمي عن ابن مسعود)

(Lev ya’lemü’l-ibâdü mâ fî ramedàn) “Eğer insanlar, kullar

Ramazan’ın içindeki faydaları, feyizleri, sevapları bilselerdi, (letemennet ümmetî en yekûne ramedànü’s-senete küllehâ) ümmetim bütün senenin Ramazan olmasını temenni ederdi.” Bütün senenin Ramazan olmasını hakîkaten isteyecek kadar güzellikleri görüyor insan, memnun oluyor. Ama ne yapalım, işte o da bir ay; sonuna geldik. Allah güzel geçirmeyi, Ramazan’ın bütün güzelliklerinden âzâmî derecede hissemend, hissedâr olmayı,

¹⁶⁰ Ebû Ya’lâ, Müsned, c.IX, s.180, no:5273; Deylemî, Müsnedü’l-Firdevs, c.III, s.351, no:5060; Ebû Nuaym, Ma’rifetü’s-Sahàbe, c.XXI, s.231, no:6464; İbn-i Hacer, Metàlibü’l-Âliyye, c.III, s.325, no:1053; Şâşî, Müsned, c.II, s.410, no:787; Abdullah ibn-i Mes’ud RA’dan. Beyhakî, Şuabü’l-İman, c.III, s.313, no:3634; İbn-i Huzeyme, Sahîh, c.III, s.190, no:1886; Beyhakî, Fadàilü’l-Evkàt, c.I, s.160, no:46; Ebû Mes’ud el-Gıfârî RA’dan.

Kenzü’l-Ummâl, c.VIII, s.478, no:23715; Mecmaü’z-Zevâid, c.III, s.342, no:4781; Câmiü’l-Ehàdîs, c.XVIII, s.173, no:19146.

KISALTMALAR

SAS

Salla

’

llàhu aleyhi ve sellem

: Aleyhi

’

sel

: Rad

’

hu anh/ anhâ/anhümâ

Rh.A

: Rahmetu

’

hi aleyh

: Kaddesa

’

hu sirrah

RE.

: R

ü’

ME.

: Muhtâru'l

Ehàdîs

RS.

: R

iyàzu’s

Sàlihîn

a.g.e.

: Ad

en eser.

: Vefat

vs.

: ve s

ire

: sayfa

(

)

Buh

, Sah

(

)

slim, Sah

(

)

vud, S

nen

(

)

Tirmiz

, S

nen

(

)

Nese

, S

nen

(

)

i M

ce, S

nen

(

حم

)

Ahmed ibn

i Hanbel, M

sned

(

عب

)

Abdü’r

Rezzâk

, Musannef

(

)

Tayâlisî

, Müsned

(

)

i Eb

eybe, Musannef

(

)

’

, M

sned

(

طب

)

Taber

, Mu

’

cem

ü’

Keb

(

طس

)

Taber

, Mu

’

cem

ü’

Evsat

(

قط

)

ra Kutn

, S

nen

(

حل

)

Ebû Nuaym, Hilyetü’l

Evliyâ

PROF. DR. MAHMUD ES'AD COŞAN

(14 Nisan 1938 - 4 Şubat 2001)

14 Nisan 1938 (13 Safer 1357) tarihinde, Çanakkale'nin Ayvacık ilçesinin Ahmetçe köyünde doğdu. Babası Halil Necâti Efendi, annesi Şâdiye Hanım'dır. Anne ve baba tarafından soyu, Buhàra'dan Çanakkale'ye göç etmiş seyyidlere dayanır. Küçük yaşta iken ailesi İstanbul'a taşındı. 1950'de İstanbul Vezneciler İlkokulu'nu, 1956'da Vefa Lisesi'ni bitirdi. Aynı yıl İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arap-Fars Filolojisi Bölümü'ne girdi. Arap Dili ve Edebiyatı, İran Dili ve Edebiyatı, Ortaçağ Tarihi ile Türk-İslâm Sanatı sertifikalarını alarak, 1960 yılında Edebiyat Fakültesi'nden mezun oldu.

Aynı yıl, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi'nde açılan asistanlık imtihanını kazanarak, Klasik-Dinî Türkçe Metinler Kürsüsü'ne asistan olarak girdi. Fakülte yayın komisyonunda iki yıl sekreterlik yaptı. 1965 yılında, XV. Yüzyıl şairlerinden olan Hatiboğlu Muhammed ve Eserleri konusunda doktora tezi vererek ilâhiyat doktoru ünvanını aldı. 1967-1968 yıllarında Ankara Yükseliş Mühendislik ve Mimarlık Özel Yüksek Okulu'nda Türkçe ve Hümaniter Bilgiler derslerini verdi.

Askerlik görevine Tuzla Piyade Okulunda başladı (15 Ekim 1971). Ağrı Patnos'ta yedeksubay olarak tamamladı (31 Aralık 1972).

1973 yılında, Hacı Bektâş-ı Velî, Makàlât adlı doçentlik tezi ile doçent ünvanını aldı ve Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Türk-İslâm Edebiyatı Kürsüsü'ne öğretim üyesi olarak tayin edildi. 1977-1980 yıllarında Sakarya Devlet Mimarlık ve Mühendislik Akademisi'nde Türk Dili ve Edebiyatı dersleri verdi.

a. Ahir Zamanda Belâların Gelmesi

06. 10. 2000 - İSVEÇ -

19. ALLAH’IN DİNİNİ ÖĞRENİN VE ÖĞRETİN!

Es-selâmü aleyküm ve rahmetu’llàhi ve berekâtühû!..

Aziz ve sevgili izleyiciler ve dinleyiciler!

Allah’ın selâmı, rahmeti, bereketi, ihsânı, ikrâmı üzerinize olsun... Cenâb-ı Hak sizi sevdiklerinizle beraber iki cihan saadetine erdirsin... Dualarınızla bizleri de...

a. Ahir Zamanda Belâların Gelmesi

Peygamber SAS Efendimiz’den, misafir olduğumuz hacı efendinin açtığı bir sayfadan üç hadis okuyacağım. Birincisi Hazret-i Ömer RA’dan, Ebü'n-Nasr el-Sicezî ve Ebû Nuaym el- Isfahânî kaydetmiş. Bu rivayete göre şöyle buyuruyor Peygamber SAS:¹⁰⁷

إِنـَّهُ سَـيُصِيبُ أُمَّتِي فِي آخِرِ الزَّمَانِ بَلاَءٌ شـَدِيدٌ، لاَ يـَنْـجـُو مِنـْهُ،

إِلاَّ رَجُلٌ عَرَفَ دِينَ اللهِ فَجَاهَدَ عَلَيْهِ بِلِسَانِهِ وَقَلْبِهِ، وَذٰلِكَ الَّذِي

سَـبَقَتْ لَهُ السَّوَابِقُ؛ وَرَجُلٌ عَرَفَ دِينَ اللهِ فَصَدَّقَ بِهِ (أبو النصر

السجزي في الإبانة، وأبو نعيم عن عمر)

RE. 141/1 (İnnehû seyusîbü ümmetî fî âhiri’z-zemâni belâün şedîd, lâ yencû minhü, illâ racülün arafe dîna’llàhi, fecâhede aleyhi bi-lisânihî ve kalbihî, ve zâlike’llezî sebekat lehü’s-sevâbık; ve racülün arafe dîna’llàhi, fesaddeka bihî.) Sadaka rasûlü’llàh, fî mâ kàl, ev kemâ kàl.

¹⁰⁷ Kenzü’l-Ummâl, c.XI, s.226, no:31009; Câmiü’l-Ehàdîs, c.X, s.38, no:9043.

a. Allah ve Rasûlü’nün Sevdiği Ameller

12. 05. 2000 - AVUSTRALYA -

3. EMANETE RİAYET

Es-selâmü aleyküm ve rahmetu’llàhi ve berekâtühû!..

Aziz ve sevgili izleyiciler ve dinleyiciler! Allah’ın selâmı, rahmeti, bereketi, ihsânı, ikrâmı, her güzel şey sizin üzerinize olsun... Cenâb-ı Hak güzelliklere erdirsin... Dünyada, ahirette aziz ve bahtiyar eylesin, sevdiklerinizle beraber mutlu olun...

a. Allah ve Rasûlü’nün Sevdiği Ameller

Peygamber SAS Efendimiz’den üç tane hadis-i şerif nakletmek istiyorum bu sohbetimde. Birinci hadis-i şerif Taberânî’den rivayet olunmuş, şöyle:¹⁰

إِنْ أَحْبَبْتُمْ أَنْ يُحِبَّكُمُ اللهُ وَرَسُولُهُ، فَأَدُّوا إِذَا ائْتُمِنْتُمْ، وَاَصْدِقُوا إِذَا

حَدَّثـْتُمْ، وَ أَحْسِنُوا جِوَارَ مَنْ جَاوَرَكُمْ (طب . عن عبد الرحمن

بن أبي قراد السلمي)

RE. 150/9 (İn ahbebtüm en yuhibbekümu’llàhu ve rasûlühû, feeddû ize’tümintüm, ve asdikù izâ haddestüm, ve ahsinû civâra men câveraküm.) Bu bir öğüt bizlere Peygamber-i Zîşânımız SAS Efendimiz’den. Buyuruyor ki Peygamber Efendimiz:

(İn ahbebtüm) İn edât-ı şart. “Eğer seviyorsanız, severseniz; (en yuhibbekümu’llàhu ve rasûlühû) Allah ve Rasûlü’nün sizi sevmesini isterseniz, içinizde böyle bir arzu bulunuyorsa; (feeddû

¹⁰ Taberânî, Mu’cemü’l-Evsat, c.VI, s.320, no:6517; İbn-i Esîr, Üsdü’l-Gàbe, c.I, s.1231; İbn-i Hacer, el-İsâbe, c.VII, s.331; İbn-i Amr eş-Şeybânî, el-Âhad ve’l- Mesânî, c.III, s.81, no:1397; Abdurrahman ibn-i Ebî Karad es-Sülemî RA’dan.

Mecmaü’z-Zevâid, c.IV, s.257, no:6705; Kenzü’l-Ummâl, c.XV, s.1259, no:43278; Câmiü’l-Ehàdîs, c.VI, s.429, no:5476.