Bir hadis-i şerifi okuyunca, “Sadaka rasûlü’llah, fî mâ kàl, ev kemâ kàl.” diyoruz. Bunun anlamını söyler misiniz?


(Sadaka rasûlü’llah) “Rasûlüllah doğru söylemiştir.” demek.

(Fî mâ kàl, ev kemâ kàl) “Bu hadis-i şerifi Peygamber Efendimiz ya böyle söyledi, ya da bunun gibi söyledi.” demek.

Kur’an okuduğumuz zaman, (Sadaka’llàhu’l-azîm) “Allah doğru söylemiştir.” diyoruz. Rasûlüllah’ın hadisini okuduğumuz zaman, (Sadaka rasûlü’llah) “Rasûlüllah doğru söylemiştir.” diyoruz.

Ama ya râvi, rivayet eden Peygamber Efendimiz’in sözünü tam söyleyememişse? Hani râviler, rivayet edenler bazen tereddüt ediyorlar ya... “Rasûlullah’tan duymuştum ama şöyle miydi, böyle miydi, tereddüt ettim.” diyebiliyorlar. Onun için deniliyor ki:

(Fî mâ kàl, ev kemâ kàl) “Bu hadis-i şerifi Rasulüllah Efendimiz ya böyle söyledi, ya da bunun gibi söyledi.” demek. Yâni, “Söylediğimin ya tam aynısı, ya da bunun gibi.” denmiş oluyor.

Yani râvinin hatasını düşünerek, rivayette eksiklik, kusur olabilir diye, (ev kemâ kàl) diyoruz. Rasûlüllah’ın söylediği kesin olsa, (ev kemâ kàl) demeye lüzum yok.

Prof. Dr. Mahmud Es’ad COŞAN