İskender Paşa hakkında bilgi verebilir misiniz?
İskender Paşa[76] Fatih Sultan Mehmed’’in oğlu II. Bayezid’in en sadık vezirlerindendir. İtimadlı veziri, komutanı olduğu için, kendisi İstanbul dışına gittiği zaman, bu zâta emanet edermiş şehrin yönetimini... Demek ki, has, halis, güvenilen itimadlı bir kimse imiş. Trabzon’da da bu tarihlere yakın bir İskender Paşa Camii var... Belki Trabzon’a da gitmiş, oralara da böyle camiler filân yaptırmış.
Muhtelif yerlere hayrat ü hasenâtı olan itimadlı mübarek bir zât ki, asırlar geçtikten sonra caminin cemaati kesilmişken, kurşunları çalınmağa, sökülmeğe başlamışken, Hocamız Mehmed Zâhid Kotku gibi bir zât, buraya (İskender Paşa Camii’ne) imam tayin oluyor. Ondan sonra, o mübârek zâtın nice nice defalar duasına mazhar oluyor.
Camisi genişliyor, büyüyor, canlanıyor, İstanbul’un en faal camilerinden birisi haline geliyor; nice nice hayırlar, ibadetler, taatler yapılıyor. Bunlar da bu zâtın bir mânevî mazhariyeti olduğunu gösteriyor.
Hocamız nereye gitse, orada Hatm-i Hâcegân’ı yaptıktan sonra dua ederken, sâdât ve meşâyihimizin adını zikrederdi, arkasından İskender Paşa’ya da dua ederdi. Yâni, Ankara’da da olsa, Konya’da da olsa bu İskender Paşa’yı unutmazdı. Ben de imrenirdim bu adama...
[76] İskender Paşa (ö. 1506): Fatih Sultan Mehmet ve II. Bayezid dönemlerinde çeşitli valilik görevlerinde bulunmuş bir Osmanlı veziri ve Balkanlarda yapılan fetihlerde önemli bir rol oynamış olan bir akıncı kumandanıdır.
İskender Paşa, Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında müslüman olarak akıncılığı seçen Bizans kökenli Köse Mihal'in soyundan gelir. Fatih’in en güvendiği komutanlardan biriydi. Bosna'nın yeni Osmanlı Devleti'ne katılmış olduğu yıllarda, 1475 yılında Bosna Sancağı'nın beyi oldu. Bu sırada Bosna, 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın ön cephelerinden biriydi. 1477 yılında İskender Paşa Venedik Cumhuriyeti topraklarına bir sefer düzenledi. Isonzo ve Tegliamento nehirlerini aşarak Venedik kentini tehdit etti. İskender Paşa 1480 yılında Rumeli Beylerbeyliği'ne getirildi. 1483 yılında vezir rütbesini kazandı. 1485 yılında ikinci, 1498 yılında ise üçüncü defa Bosna beyi oldu.
1491 yılında kendine tahsis edilmiş olan arazi üzerinde Galata Mevlevîhânesi'ni inşa ettirmiştir. Ayrıca 1500 yılında Saraybosna’da bir Nakşibendi tekkesi yaptırmıştır. Fatih'te Bâlî Paşa Camii kitabesinde adı geçen İskender Paşa da aynı kişidir ve cami Bâlî Paşa ile evli kızı Hümâ Hatun tarafından yaptırılmıştır.
1505 yılında da İstanbul'un Fatih semtinde İskenderpaşa Camii’ni yaptırmış, bu cami için birçok tarla, bahçe, dükkân ve ev, bir kervansaray, Vize'de çiftlik ve birçok köy vakfetmiştir. Ayrıca Vize'ye bağlı Çakallı köyünde bir mescid yaptırmıştır.
Hicrî 912, Milâdî 1506 yılında vefat etmiş, Çakallı köyündeki mescidinin yanına defnedilmiştir. Günümüzde bu mezar kaybolmuştur.