Bakkallık yapmaktayım, yüz gramlık bir malı terazide tartarken kese kağıdı dahil mi, yoksa kağıt ağırlığını fazlalık atacak mıyız?

Terazi payı diye bir şey vardır. Eskiden satıcılar, tartıcılar terazide eksik olmasın diye, birazcık fazlalık koyarlardı. Herhangi bir şekilde tartıda bir hile olmasın diye bunu yaparlardı. Fiyatı ona göre ayarlı tutup da net malın fiyatını düşürmek olabilir. Ama teamül ambalajın içi ile beraber tartılmasıdır. Ambalaj sunî olarak ağırlaştırılmışsa caiz değildir. Mesela, bir kese kâğıdının içini açıyorsunuz, bir ameliyat ediyorsunuz, cırt diye bir yırtıyorsunuz, içinden kartonlar, kâğıtlar, ıvırlar zıvırlar, bir soba tutuşturulunca kolay ısınılacak malzeme çıkıyor.

Bunu neden yapmışlar? Kese kâğıdını ağır çeksin diye yapmışlar.

Senin aldığın şeyin içine bu ağırlık giriyor. Eğer kese kâğıdının kilosu daha ucuz, aldığın malın kilosu daha fazlaysa, bu sun’î olarak ağırlaştırılmış olan şey, elbette gayri meşru kazanç olmuş oluyor. 

Onun için, net malın kilosu budur diye hesaplayıp, ondan sonra boşaltmak olabilir. Ama şimdi naylon poşetler kullanılıyor, böyle sorunlar kalmadı, o da bir ağırlık ifade etmiyor. Yalnız herhangi bir şüphe olmasın diye, terazinin müşteri tarafına hafifçe bastıracak şekilde birazcık bol ikram yapmak daha iyi olabilir. Kardeşlerimiz öyle bir teamül geliştirirlerse iyi olur.