4. HATM-İ HÂCEGÂN

a. Hatm-i Hàcegân’ın Yapılışı

1. Soru:

Fakülte öğrencileri olarak bir evde kalıyoruz. Kendi aramızda Hatm-i Hâcegân yapabilir miyiz?

Yapabilirsiniz. İsterse herkes tek başına da bir büyük Hatm-i Hâcegân’ı yapabilir. Yâni 7 Fatiha, 100 salevât-ı şerife, 79 Elem

neşrahleke, 1001 İhlâs-ı Şerif, tekrar 7 Fatiha, 100 salevât-ı şerife Hatm-i Hâcegân-ı Kebir’dir; bunu yapabilir.

Ya da Hatm-i Hâcegân-ı Sagîr; yâni 7 Fâtiha, 100 salevât-ı şerif, 500 “Lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâhi’l-aliyyi’l-azîm”, 7 Fâtiha ve 100 salevât-ı şerife de sonda... Bu da Hatm-i Hâcegân-ı Sağîr’dir, bunu da yapabilir. Müsaade de ediyoruz, yapabilirler.

2. Soru:

Hatm-i Hâcegân’da İnşirah Sûresi’ni okumamızın sebebi nedir?

İnşirah Sûresi, insanın gönlünün genişlemesini anlatan bir sûre olduğundan, “Mânevî bakımdan iç âlemimiz genişlesin, feyizlerle dolsun, mânevî neş’eye, zevke ulaşalım!” diye okuyoruz.

3. Soru:

Hatm-i Hâcegân esnasında, râbıta-i şerif denilince hangi râbıta yapılıyor? Grupta yabancı birisi varsa, o ne yapmalıdır?

Mürşidle râbıtadır tabii ilki... Yabancı birisi varsa, kendi şeyhine rabıta yapar. Ondan sonra da rabıta-i kalb yapacak.

4. Soru:

Hatme-i Hâcegân’ın taşla yapılanı mı, taşsız yapılanı mı daha faziletlidir? Feyiz bakımından fark olabilir mi?

Hatme-i Hâcegân’da sayıları tam tutturmak taşla olduğundan onu yaparsa daha iyi olabilir. Ama Mehmed Zahid Kotku Hocamız taşsız olarak da yaptırıyordu. Feyiz, insanın kendine bağlı bir husustur.

b. Kalabalıkta Hatm-i Hàcegân

1. Soru:

Hatm-i Hâcegânı herkes kendi yapabilir mi?

Şahsen, kendi şahsı adına herkes yapabilir. Çünkü büyüklerimiz, şeyhlerimiz Hatm-i Hâcegân’ı kendileri ayrıca, “Sevabı biz de tek başımıza kazanalım!” diye, taksim etmeden kendileri de yapmışlar. Öyle yapılması mümkündür.

Toplulukta Hatm-i Hâcegân, şeyh efendinin müsaadesi alınarak yaptırılabilir.

2. Soru:

Kalabalık yerde Hatm-i Hâcegân yapılabilir mi?

Hatm-i Hâcegân’ı Hocamız Rahmetullahi Aleyh, sabah ve yatsı namazlarından sonra camide, kalabalıkta yapardı. Burada sabahları ve yatsıları Hatm-i Hâcegân yapılıyor. Çünkü, o şekilde yapılmasa, “İlle has dervişler katılsın da, ötekiler katılmasın!” denilse, başka bir takım mahzurlar olduğundan Hocamız öyle ictihad eyledi. Camide de yapıyordu, ayrıca da yapıyordu.

Hattâ şahıslar Hatm-i Hâcegân’ı tek başına kendileri de yapabilirler; o da mümkün... Hatm-i Hâcegân-ı kebîr, Hatm-i Hâcegân-ı sağîr yapılabilir.

Bunu soruyorsa kardeşimiz, kalabalık yerde Hatm-i Hâcegân yapılıyor. Eh, Hocamız ictihad eylemiş, biz de o ictihada dayanarak yapıyoruz. “Böyle olduğu zaman gönüller daha hoş oluyor, herkes de istifade ediyor sevaptan...” diye, biz de yapıyoruz.

3. Soru:

Dersli olmadıkları hâlde size ve cemaate muhabbeti olan kimseleri Hatme-i Hâcegân’a katmak ve hatta ders almaları için teşvik etmekte bir sakınca var mıdır?

Yoktur, çünkü Gümüşhaneli Ahmed Ziyâüddin Efendimiz hazretleri “Bizi seven bizdendir.” diyor. Sevgi, bağlılık demektir. Ders aldığı hâlde sevgisi olmayan da tam bağlanmamış demek oluyor.

Bizim şahsımızdan o beldede ders almak isteyenler varmış. Ben oraya gelmeyi geciktirirsem, vebal altında kalırlar. O dersleri yapmalarını benim selamlarımla beraber onlara tebliğ etsinler. Dersleri yapmaya başlasınlar. Gelince de görüşürüz inşaallah.

c. Hatm-i Hâcegân’dan Sonra Lâ ilâhe illa’llah

Soru:

Hatm-i Hâcegân’dan sonra on defa yavaş yavaş “Lâ ilâhe

illa’llah” demek, Hatm-i Hâcegân’ın bir parçası mıdır?

Hayır! Hatm-i Hâcegân-ı Kebir; yedi Fatiha, başta ve sonda yüz salevât-ı şerife, ortada da yetmiş dokuz Elem neşrahleke ve bin bir İhlâs-ı Şerif’ten oluşur.

Bu, başka bir hadis-i şerifteki müjdeye ermek için onun arkasından söylenen bir şeydir. “Bir insan medlerini uzata uzata Lâ ilâhe illa’llah’ı on defa çekerse, söylerse, dört bin adet büyük günahı silinir.” diye müjde var, onun için yapılıyor.

d. Başkalarının Toplantısına Katılmak

Soru:

Ben size bey’atli birisiyim. Daha başka bir yerlere gitmem ve onlara katılarak hatme yapmamda bir sakınca olur mu?

Umumiyetle gidilebilir, bir şey olmaz; zikir zikirdir. Sevaplı ibadet nerede olsa yapılır; ecir ve sevap alınabilir. Bir yerde bir şey yapılıyorsa ondan kaçınılmaz, yani kalkıp da gidilmez; ”Burada böyle bir şey oluyor; ben başka bir yere bağlıyım.” diye kaçılmaz.

Fakat böyle olmakla beraber, eğer iştirak edilen yer sahih bir yer değilse, o zaman uygun olmaz. Sıhhatli olmayan bir yer uygun olmaz. Veyahut bazıları da yine sahih olmamaktan kaynaklanan sebeplerle müridi çelmeye çalışırlar; bağlı olduğu yerden koparıp orayı kötüleyip, kendi taraflarına bağlamaya çalışırlar.

Tabii bu tasavvuf dışı bir olaydır, terbiyesizliktir, tasavvufta hırsızlıktır, doğru bir şey değildir ama bu yapılagelmektedir. Bu tarafı kötüleyerek veya öbür tarafı methederek veya açıkça davet ederek bu işi yaparlar. Tabi bu gibi durumlar da onların bu noksanına ve gayri sahih olduğuna dalalet ettiği için özellikle o gibi yerlerden sakınmak lâzım; takvâya dayalı ve usulüne uygun yerlere gidilebilir.

Fakat bir de şöyle bir durum vardır: Bir derviş “O şeyhe de giderim, bu şeyhe de giderim; şuna da giderim, buna da giderim.” Derse, onlar hakkında denmiştir ki:

“—Bir kapı meseleyi halleder; bir kapı her kapı demektir. Ama her kapı hiç kapı demektir.” “—Oraya da giderim buraya da giderim.” dersen, o zaman asıl bağlı olduğun yerden de feyiz alamazsın. Çünkü bağlılığın tam olması lâzım; “her kapı” dersen o zaman “hiç kapı” durumuna düşer, hiçbir yerden bir şey alamazsın.

Büyüklerimiz; “Bir yere tam bağlanmalı ve bağlılığını sağlam olarak devam ettirmelidir.” demişlerdir. Eğer iştirak edilmek istenen grup ve kimseler gayri sahih ise, normal değilse, kötüyse, o zaman tabi oralara iştirak etmemek takvâsını ve kalbini korumak için şarttır. Büyüklerimiz kitaplarda yazmışlardır, okumuşsunuzdur; mürid gafil müridlerden bile sakınacak ki onların gafleti ruhuna tesir etmesin, menfi tesir yapmasın. Hep alim, fazıl, uyanık insanlarla beraber olmaya çalışacak çünkü gafilin gafleti, gönlündeki kasveti bu tarafa sirayet eder ve tesir eder. Bunları düşünerek korunmak lâzım.

e. Hanımlar ve Hatm-i Hàcegân

1. Soru:

Hanımlar kendi aralarında Hatm-i Hâcegân yapabilirler mi? Başka tarikatlardan, hattâ dersli olmayan hanımlar orada olursa, ne olacak?

Orada olmaları, bizi sevdiklerini gösteriyor. Büyük mürşidimiz Gümüşhâneli Hocamız buyurmuş ki: “Bizi seven bizdendir.” Kişi sevdiği ile beraber haşr olacak ya!.. Mâdem sevmiş, toplantımıza gelmiş; bizdendir. O halde, Hatm-i Hâcegân’a alınır. Kapı dışarı edilmez.

Bazı tarikatlarda duyuyorum ben, dışarı çıkartıyorlarmış.

“—Çık dışarı!” “—Niye?” “—Sen bizim tarikatımızdan değilsin!” “—E, ben kâfir miyim, müşrik miyim?” Ağlıyormuş kadın veya erkek... Kalbi çok kırılıyormuş. Kalp kırmak daha fenâ... Ne olacak yâni; o da senin gibi gelecek, senin halkanda Allah diyecek! Daha ne istiyorsun yâni; sevaplı bir iş

yapmasına vesîle oluyorsun.

2. Soru:

Hanımlar, Hatm-i Hâcegân’dan sonra en az 45 dakika hiçbir şey yenmemesi gerektiğini söylüyorlar. Feyzin kaçmaması için imiş diyorlar, doğru mu?

Hayır, böyle bir şey yok. Hatm-i Hâcegân’ı yapardık, Hocamız çay ikram ederdi içerdik. Yanında da bir başka ikram olursa yerdik. Yani böyle bir yasak masak bir şey yok, feyiz de kaçmaz evelallah. O da ayrıca feyz olur.

f. Hatm-i Hàcegân’da El Ele Tutuşmak

Soru:

Hatmede el ele tutuşmak ve zikirden sonra halkadan geçmek sakıncalı diyorlar, anlatır mısınız?

Bizde böyle bir el ele tutuşmak yoktur, halkadan geçmek hiç yoktur. Bu çocukların bir oyununu hatırlattı bana: “—Ambara vurdum bir tekme, ambarın kapısı açıldı, etrafa buğdaylar saçıldı.” filan.

Bu ibadettir, bu böyle halkadan geçmek filan ilk defa burada duyuyorum. Böyle bir şey gerekmez, yani zikir ciddi olarak yapılır. Hocamızın zamanında gördük zikri, ciddi olarak yapılır. Hafif sesle yapmayı, aşırı yapmamayı söylerdi hocamız.

El ele tutuşan cemaatler, tarikatlar vardır. Kol kola giren böyle bir ritimle sallanarak zikir yapan, şöyle dairevî halka olup

bu halka yavaş yavaş dönen tarikatlar vardır. Ama bizim büyüklerimiz sakin zikretmeyi daha uygun görmüşler. Kimseye bir şey demiyoruz da, biz sakin yapmaya gayret edelim!