Tanıdığım insanlar arasında, uzun zaman namazda niyazda olan kimseler, gün geliyor içki içiyor, harama giriyor. Neden daha ileri gidecekleri yerde dinden böyle gevşeme durumuna geliyorlar?
İnsanın dikkat etmesi lazım, gevşememesi lâzım. Şeytan çünkü gevşemiyor. Şeytan seni aldatmakta hiç boş durmaz, gevşek zamanını yakalar.
Muhterem kardeşlerim! Umumiyetle haram yemekten böyle olur. Haram lokma yedi mi insanın dengesi bozulur. Müslümanlığı bozulur. İbadetleri yapamamaya başlar, zor gelmeye başlar. En çok bundan olur. Ama haram yemek bir haram çeşididir.
“—Hocam haram lokma yemiyorum, tamamen helâl yiyorum.”
İyi ama, bu sefer gözünle harama bakıyorsundur. Gözüyle harama bakıyordur, oradan günaha giriyordur.
“—Hocam, benim iki gözüm de kör, hiçbir yere bakamıyorum.”
O zaman, dilinle günaha giriyorsundur da ondan oluyordur.
Yani, bir günahtan veyahut da bir edepsizlikten dolayı Allah tevfîkini çeker. Tevfîkini çekince insan böyle bozulur. Bir günah olmuştur da ondan.
Hatta evliyâullahın hayatını okuyoruz, Cumartesi günleri karşı tarafta Söğütlüçeşme camiinde… Orada okuduğumuz kitapta diyor ki:
“—Geceleri ibadet ediyordum, çok zevk alıyordum, o zevkler kalmadı.” diye şeyh efendiye soruyor. Şeyh efendi diyor ki;
“—Belki dünyalık bir şey eline geçti diye ona sevindin, ondandır.”
Dünyalığa sevinmeyi bile kusur görüyor mübarekler… İnsan sevinmez mi; bir yerden bir para gelse hoşuna gitmez mi? Bir yerden bir mal gelse, mülk gelse?
“—Dünyalığa sevinmekten bile ibadetin zevki kaçar.” diye düşünüyor. Dünyaya hiç dönüp bakmamışlar. Dünyaya itibar etmemişler.
Ama bu zamanın insanları dünyaya itibar ediyor, günahı işliyor, yalanı söylüyor, edepsizlik yapıyor… E kaçar tabii... Zevki keyfi kaçar tabii… Bir insan günah işlerken imanı bile yanında durmuyor, içinden çıkıyor gidiyor. İçki içerken, zina ederken iman içinde durmuyor, dışarıya gidiyor. Ondan sonra geliyor. Onun için, dikkat etmek lazım.
Günahtan olur. Günaha bulaşmaktan olur. Edepsizlik yapmaktan olur. Misal; akşam gıybet edersin, sabah namazına gelemezsin. Akşam bir yere misafirliğe gidersiniz, birisini gıybet edersiniz; sabah namazına kalkamazsınız. “Tüh yahu! Saati de kurmuştum, pili bitmiş!” Onun pilini Allah bitirdi. Çünkü sen akşam gıybet ettin. Böyle olur muhterem kardeşlerim. Sebebi budur.
Ne yapacağım? Günahlardan korunacağım. Edebe riayet edeceğim. Edepli kul olacağım.
Edep nedir? Sözün edebi var, bakışın edebi var. Oturmanın edebi var, konuşmanın edebi var, ziyaretin edebi var. Müridliğin edebi var, talebeliğin edebi var. Kocalığın edebi var, karılığın edebi var. Öğrenciliğin edebi var, hocalığın edebi var. Her şeyin edebi var, âdâbı var. Âdâbına uymaya çalışacak, âdâbıyla yapmaya çalışacak. Oturmanın kalkmanın, her şeyin âdâbı var.