RİYAZET-ÜL-BEDEN VE RİYAZET-ÜN-NEFS PANZEHİR MART 92 Çalıştırılan bir uzuv gelişir, adale kuvvetlenir; vücut çalışınca dinç kalır, güç kazanır. Atalarımız "İşleyen demir ışıldar, işlemeyen pas tutar" buyurmuşlar. Bu gerçek sebiyle, çeşitli sporlar yapıyor, koşuyor, terliyor, fazla enerjileri harcıyor, biriken yağları atıyoruz. Amerika'da, Avustralya'da yaşlı-genç tüm kuşakların, hayret edilecek kadar spora düşkün olduklarını gördüm. Biz sabahın alaca karanlığında camiye namaza yetişmeğe gayret ederken, onlar eşofmanlarını giymiş yol boyu koşuyor, spor yapıyorlardı. Vücuda sun'i olarak çalıştırma hareketlerine "idman" (=jimnastik) veya "riyazet-ül-beden" adını veren atalarımız da eşitli sporlara büyük önem vermiş, özellikle güreş, binicilik, atıcılık gibi dallarda sistemli çalışmışlar, müsabakalar düzenlemişler, mük(f(tlar vermişlerdir. Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve âlihi ve sellem de bir hadis-i şeriflerinde: "Çocuklarınıza yazı yazmayı, suda yüzmeyi ve ok atmayı iyice öğretiniz" buyurmuş.

İslâm'da "riyazet-ül-beden"in yanısıra öbür milletlerde pek yaygın olmayan bir de "riyazet-ün-nefs", yani: Ruhu ve nefsi terbiye ve islah çalışmaları vardır. Bu da çeşitli sıkıntı, yokluk ve mahrumiyetleri özellikle ortaya koyup, onlara sabır ve tahammül ettirerek iradeyi güçlendirme, kötülükleri arzu eden nefsi dizginleme, hırs ve sair kötü huyları frenleme egzersizleri ile yapılır. Ramazan ayı, her sene, işte bu egzersizlerin yaygın olarak, tüm ümmet üzerine mecburi kılındığı çok ilginç bir dönemdir. Kişi bir ay gündüzleri yeme, içme, eşine yaklaşma gibi çok güçlü duygu, içgüdü ve arzularını cebren ve kasden terk etmeyi uygular. Bu İslam'ın önemli ve başta gelen esas ibadetlerinden biri olmuştur, gücü yeten, sıhhati müsait herkese farz kılınmıştır. Ama halkın çoğunun sandığı gibi oruç sadece aç ve susuz kalmaktan ibaret değildir. Bilakis hadis-i şeriflerde çok açık olarak belirtildiği üzere ahlaki birçok hususlara da riayet etmek, tam bir orucun şartlarındandır, aksi takdirde orucun bir sevabı olmaz. Mesela: Oruç tutan, kendisine birisi gelse, çatıp sataşsa, sövüp, saysa ona uymayacak "ben oruçluyum, ben oruçluyum" diyecek, oruçlu gözünü harama bakmaktan sakınacak: dilini dedikodudan, gıybetten (birinin arkasından konuşmak), nemimeden (laf taşıyıp ara bozmak), küfürden, kalp kırmaktan koruyacak; kulağıyla günahlı sözleri ve sesleri asla dinlemiyecek; eliyle kimseyi incitmeyecek, ayaklarıyla harama ve günaha gitmeyecek; kalbinden kötü duygular geçirmeyecek, nefse ve şeytana uymayacak, kötülüğe bulaşmıyacak, gününü bir melek gibi geçirmeğe çalışacak..

Gece de çok uyku uyumayacak; teravih namazı gibi nisbeten zor ve uzun bir namazı sünnet-i seniyye olarak kılacak, uykusunu tekrar bölüp gece sahura kalkacak, teheccüd namazı kılacak, çok Kur'an okuyacak, mümkünse ramazanda hatim indirecek, camilerde "mukabele" (hafızların Kur'an okumaları) leri takip edecek, vaazları dinleyecek; elinde tespih, dilinde zikir, hiçbir anını boş geçirmemeğe çalışacak... yani tam dervişane bir hayat yaşayacak, deruni zevkleri tadacak, ruhen paklaşacak, manevi bakımdan yükselecek, arifleşecek, evliyalaşacak, melekleşecek, Rabbine yakın, mukarreb bir kul olacak... Küçüklüğünden itibaren her yıl 29-30 gün böyle bir ruh eğitimi ve nefs terbiyesi gören bir müslümanın sonunda nasıl olgun, kamil, salih, sevimli, tatlı, mübarek, hayırlı, feyizli, nurlu bir insan haline geleceğini tahmin etmek hiç de zor olmasa gerek. Kanadalı bir dış politikacı ve gazetecinin; Güneydoğu Asya'da elçilikte çalışırken Budizm, Brahmanizm vs. gibi mahalli din ve inançları incelediğini, onlarda hiçbir mantık, hikmet ve güzellik bulamadığını; ama İsl(m'ı öğrenince onun ibadetlerinde nice nice hikmetler, faydalar, güzellikler gördüğünü, bu yüzden büyük hayranlık duyup müslüman olduğunu... okumuştum. Ya Rabbi! Şu mübarek ayda bizi de İslam'ın tüm güzelliklerine eren, tüm yücelik ve niceliklerini sezen, senin rızanı kazanan ve rahmetine mazhar olanlardan eyle, bi-hürmeti Habibike Muhammed'in-il-Mustafa sallallahu aleyhi ve (lihi ve sellem.