ÇOK MÜHİM SAĞLIK ÖĞÜTLERİ Prof. Dr. M. Es'ad COŞAN Geçenlerde, hasta bir yakınımı ziyaret için Hayrünnisâ Kadın ve Doğum Hastanemize gittim; temiz ve titizliğe, hizmetteki samimiyet ve güzelliğe hayran oldum. Hastalar da çok memnun ve müteşekkirler... Oradan Aksa Polikliniği'mize geçtim; iğne atsan yere düşmeyecek bir izdiham, halktan büyük bir itimat ve teveccüh, personelden yoğun bir tıbbı hizmet; heyecanlandım, gözlerim yaşardı. Kuruculara, sebep olanlara, çalışanlara çok teşekkür ederim; Allah-u Taâlâ sa'ylerini meşkûr eylesin; iki cihanda en büyük mükafatlarla taltif buyursun! Benzeri pırıl pırıl müesseseler Anadolu'da da kuruluyor. Meselâ Antalya'daki Andeva Polikliniği'mize hayran kaldım; çok temiz ve çok modern, pırıl pırıl, ışıl ışıl... Allah emsâlini çoğaltsın, artırsın; doktor kardeşlerimize bu güzel hizmetlerde yüz aklığı versin, hepsini rızasına vasıl eylesin! Bir de vefat taziyesi için başka bir şehre uğradık bu seyahatimizde. Genç, kıymetli, sevgili bir kardeşimiz, hiç ummadığımız bir zamanda vefat ediverdi, bizi kedere ve acılara boğdu. Geride kalanlarına sorduk, maalesef sıhhatini çok, ama çok ihmal etmiş.

Peygamber Efendimiz SAS, (Nefsüke matıyyetüke ferfak bihâ) buyurmuşlar. Yâni vücudumuz bizim hayatımızı sürdüren bir araç, ruhumuzu taşıyan bir binek, onu korumak, kollamak, hakkını vermek, bakımını güzel yapmak... vazifemiz! Yemek, istirahat, bakım, kontrol, tamir ve tedavi şart. Doktor, o kardeşimiz kadar yıpranmış, çürük bir hasta görmediğini söylemiş. Şeker yüksek, tedbir yok, yakınlarının ikaz ve uyarılarına uyulmamış, ciddi tedaviye geçilmemiş, karaciğer bozulmuş, böbrekler tahrip olmuş, göz damarları zayıflamış, hastalık kalbe vurmuş, kılcal damarlar tıkalı, incelmiş... vs. Halbuki bana göre rahmetli kardeşimiz, dışarıdan çok sağlam görünüyordu, öyle vahim durumu olduğunu hiç tahmin etmezdim. Herhalde kendisi de işin vehametinin farkında değildi. Hastalığı ile taban tabana zıt olan işler yapmış, sıcak kaplıcalara gitmiş, gizli kalp krizleri geçirmiş anlamamış. Allah garik-i rahmet eylesin, nur içinde yatsın, ahirette rahat etsin! Umûmiyetle hep sıhhatini ihmal eden, rahatsızlıklarımızı umursamayan bir milletiz; cefâkeş, fedâkâr ve dayanıklıyız... ama doğru değil, vesvese ve ifrata düşmeden, sağlık ve afiyetimize itina ve ihtimam göstermeliyiz.

Sevgili ve değerli doktor kardeşlerime, her il, ilçe ve beldede, bir araya gelerek güzel ve modern tıp müesseseleri kurmalarını rica ediyorum. İlk örnekler çok iyi, ilk teşebbüslerden çok büyük başarı sağladık. Çekinmesinler, mevcutları inceleyip, benzerlerini, hatta daha ileri ve daha güzellerini kendileri yapsınlar. Çok büyük bir ihtiyaç ve muazzam bir boşluk var. Halkımız dürüst ve müşfik hekime hasret. Sevgili ve değerli okuyucularıma, aziz ve muhterem ihvanıma da, doktorlarla çok yakın ilişki içinde olmalarını tavsiye ederim. Hem onları maddeten ve ma'nen desteklesinler, hem de kendi sıhhatlerini çok iyi korumaya çalışsınlar! Hıfzıs-sıhha yâni koruyucu hekimlik ve hasta olmadan bakım, çok önemli. Yeme, içme, beden kabiliyetlerini koruma ve geliştirme, uyku ve dinlenme alışkanlıklarımızı kontrol etmeli, hatalar varsa düzeltmeliyiz. Bol sebze ve meyva yemeli, aşırı veya tek yönlü beslenmeden kaçınmalı, temiz hava ve idmana önem vermeli, çoluk çocuğumuzun sağlıklı gelişmesine çok dikkat etmeliyiz. Belirli periyotlarla, henüz hasta olmadan da, sağlık muayenesi ve çek-ap yaptırmayı adet edinmeliyiz. Lütfen maddî ve mânevî, rûhî ve bedenî sağlığınıza çok ihtimam gösterin, sevgili kardeşlerim! Panzehir, Nisan 1996