9. ŞA’BANIN YARISI GECESİ

Aziz ve sevgili Radyo-Türk dinleyicileri!

Bu diyar-ı gurbette sizin aranızda olmaktan mutluyum. Beraat Kandiliniz mübarek olsun!.. Biliyorsunuz, üç mübarek aydan, Receb ayını geçirdik; şu anda Şa’ban ayının ortasındayız. Şa’ban ayının yarısı gecesi, (leyletü’n-nısfi min şa’bân) Ramazan’a onbeş gün kaldı demektir, iki hafta kaldı demektir! Bunun bir anlamı da bu.

Şa’ban ayı, Peygamber SAS Efendimiz’in ayı... Peygamber SAS Efendimiz bir hadis-i şerifinde buyurmuş ki:⁵⁰

رَجَبُ شَهْرُ الِلِّ ، وَشَعْبَانُ شَهْرِي، وَرَمَضَانُ شَهْرُ أُمَّتِي

(أبو الفتح في أماليه عن الحسن مرسلً)

RE. 289/2 (Recebü şehru'llàh, ve şa'bânu şehrî, ve ramadànu şehru ümmetî) “Receb Allah’ın ayıdır, Şa’ban benim ayımdır, Ramazan ümmetimin ayıdır.”

Bu ayda, Rasûlüllah SAS Efendimiz’e çok salât u selâm getirerek, onun ayı olan Şa’ban ayında, onun şefaatine nâil olmağa çalışmamız lazım!..

Bu içinde bulunduğumuz akşam, (leyletü’n-nısfi min şa’bân) yâni Şa’banın yarısı gecesi, Şa’banın on dördünü on beşine bağlayan gece Beraat gecesidir!

Beraat kelimesini Türkçe’de kullanıyoruz. Biliyorsunuz, “Filanca insan muhakeme olundu ama suçsuz bulundu, beraat etti.” diyoruz. Beraat etmek, yani temize çıkmak mânâsına... Bu

⁵⁰ Deylemî, Müsnedü’l-Firdevs, c.II, s.275, no:3276; İbn-i Asâkir, Mu’cem, c.I, s.114, no:210; Beyhakî, Şuabü’l-İman, c.III, s.374, no:3813; Enes ibn-i Mâlik RA’dan.

Kenzü’l-Ummâl, c.XII, s.556, no:35164; Keşfü’l-Hafâ, c.II, s.341, no:1358; Câmiu’l-Ehàdîs, c.XIII, s.109, no:12682.

gece Beraat gecesi, Beraat kandili, inşâallah Allah-u Teàlâ Hazretleri hepimizi temize çıkarsın... Hepimizi rahmetine mazhar eylesin... Hepimizi süedâ ve sàlihîn zümresine ilhak eylesin...

Biliyorsunuz, Cenab-ı Hakk’ın huzurunda, divanında; dinimize göre insanlar hali hazırdaki hayatlarına göre, hayatlarındaki durumlarına göre; ya saiddir, ya şakîdir. Saidler süedâ, şakîler eşkıya diye isimlendiriliyor. Saîd cennetlik, cennetlik olma yolunda olan, Allah’ın rızasına uygun yolda olan demek... Şakî de, cehennemin yolunda olan demek. Tevbe etmezse, cehenneme gidecek demektir. Bu Beraat Gecesinde dileriz ki, Allah-u Teàlâ Hazretleri bize cennete girme beraati ihsan eder. Cehennemden azad olma beraatini de nasib eder.

Bu gece hakkında söylenecek sözler çok... Fakat, Radyodaki zamanımız kısıtlı, camideki konuşmamız uzun olacak, inşâallah!

a. Leyle-i Mübâreke

Kur’an-i Kerim’de de bu geceye işaret ediliyor. Leyle-i mübâreke diye Duhan Sûresi’nde geçiyor. Bi’smi’llâhi’r-rahmâni’r- rahîm:

حم. وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ . ِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ إِنَّ ا كُنَّا

مُنذِرِينَ . فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ . أَمْرًا مِنْ عِنْدِنَا إِنَّ ا

كُنَّا مُرْسِلِينَ (الدخان:١-٥)

(Hà, mîm. Ve’l-kitâbi’l-mübîn. İnnâ enzelnâhü fî leyletin mübareketin innâ künnâ münzirîn.) ayet-i kerimesinde gecen mübarek gece. Mübarek demek, yâni mânevi hayrı, bereketi çok fazla olan gece demek. Bu mübarek gece... (Fihâ yüfraku küllü emrin hakîm. Emren min indinâ innâ künnâ mürselîn.) (Duhan, 44/1-5)

Bu gecede çok mühim olayların olduğu, çok kararların alındığı, bu ayet-i kerimelerden anlaşılıyor. Müfessirlerin, alimlerin, ashab-ı kiramın, Kur’an-ı Kerim’i iyi bilen büyüklerimizin bazılarının kanaatine göre; bu ayette gecen leyle-i mübâreke, Şa’ban’ın yarısı gecesidir.

b. Dört Mübarek Gece

Nitekim, Hazret-i Aişe Vâlidemiz’den (Radıya’llàhu teàlâ anhâ) rivayet olunan bir hadis-i şerifte söyle geçiyor:⁵¹

قَالـَتْ: سَمِ عْتُ الـنَّبِىَّ صَلَّى الِلُّ عَلَيْ هِ وَسَلَّمَ، يَ قُولُ: يَنْسَخُ الِلُّ الْخَيْرَ

⁵¹ Deylemî, Müsnedü’l-Firdevs, c.V, s.274, no:8165; Hz. Aişe RA’dan. Kenzü’l-Ummâl, c.XII, s.323, no:35215; Câmiü’l-Ehàdîs, c.XXIV, s.266, no:27122.

فِي أَرْبَعِ لَيَ الٍ نَسْخَا: لَيْلَةِ اْلأَ ضْحٰى، وَالْفِطْرِ، وَ لَيْلَةِ النِّصْ فِ مِنْ

شَعْبَانِ، تَنْسَخُ فِيهَا اْلآجَالِ وَاْلأَرْزَاقِ ، وَيَكْتُبُ فِيهَا الْحَ جِّ؛ وَفِي

لَيْلَةِ عَرَفَةَ إِ لَى اْلآذَانِ (الديلمي عن عائشة)

(Kàlet: Semi’tü’n-nebiyye SAS yekùl) Hazreti Aişe, Validemiz tabii Peygamber Efendimiz’in zevce-i mübarekesi, bizim annemiz; diyor ki: “Ben Peygamber SAS’den işittim ki:

(Yensahu’llàhu’l-hayra fî erbai leyâlin neshà) “Dört gecede, Allah-u Teàlâ Hazretleri kullarına hayrı, bereketi, nimeti, rahmeti saçar, yani, çok fazla miktarda ihsan eder.” Bunlar hangileridir:

1. (Leyletü’l-adhà) “Kurban Bayramı gecesi.

2. (Ve’l-fıtr) Ramazan Bayramı gecesi.

3. (Leyletü’n-nısfi min şa’bân) Şa’ban’ın yarısı gecesi, yâni bu gece… (Yensahu fîhe’l-âcâl) “Allah-u Teàlâ Hazretleri bu gecede ecelleri kaydeder. (Ve’l-erzâk) Rızıkları kaydeder. (Ve yüktebü fîhe’l-hac) Hacılar, hacca gidecek olanlar yazılır.” diye bildiriliyor.

4. (Ve leyleti arafete ile’l-âzân) “Arafe gecesi de, ezanlar okununcaya kadar; yâni sabah ezanı okununcaya kadar, o da bu mübarek gecelerdendir.” diye bildirilmiş.

Başka bir mübarek gece de, Receb-i Şerif’in ilk cuma gecesi olan, Regâib kandili dediğimiz gece… Başka rivayetlerden de biliyoruz ki, gökte meleklerin iki bayramı var. Birisi, Regâib Kandili bayramı. Birisi de bu Beraat Kandili... Bu gecelerde melekler bayram ediyorlar.

Berat gecesiyle ilgili olarak ayet-i kerimede şöyle bildiriliyor:

فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ (الدحان:٤)

(Fîhâ yufraku küllü emrin hakîm) [Her hikmetli işe o gecede hükmedilir.] (Duhan. 44/4)

Allah-u Teàlâ Hazretleri bir sene içinde, yâni bu geceden ileriye doğru, bir dahaki Berat gecesine kadar olacak olayları, rızıkları, insanların mukadderatını, bu vazifeyi yapacak olan meleklere tevdi ediyor. Onun için, duası var bu gecenin:

“—Yâ Rabbi, eğer bizim ismimizi sevmediğin şakî kulların defterine kaydetmişsen, affedip mağfiret eyleyip bizi bağışla!.. Bu gecede o defterden sil!.. Sevdiğin, razı olduğun said kullar, mutlu bahtiyar kullar defterine kaydet!.. Eğer bizi said, mutlu kullar defterine kaydetmiş bulunuyorsan zâten; aman o defterde ismimizi sabit eyle, o defterden silme!..” diye dua ediliyor.

Onun için, bu gecede, biz de bu rivayetlere uygun şekilde dua ederek, Allah-u Teàlâ Hazretleri’nden önümüzdeki yılın hayrını, bereketini, güzelliklerini dileyelim!.. Allah-u Teàlâ Hazretleri bize hayırlar takdir buyursun. Hayırları ihsân eylesin...

c. Berat Gecesinde Affolmayacak Kimseler

Yalnız bu gecede bazı kimseler bu gecenin güzelliklerinden istifade edemiyor, onları söyleyelim! Sözümü tamamlamak zorundayım. Ali ibn-i Ebî Tâlib RA’dan, yâni Hazret-i Ali Efendimiz’den rivayet edildiğine göre, Peygamber SAS buyurmuş ki:⁵²

يَنْزِلُ الِلُّ تَعَالَىفِي لَيْلَةِ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ إِ لَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا،

فَيَغْفِرُ لِكُلِّ مُسْلِمٍ؛ إِلاَّ لِمُشْرِكٍ، أَوْ مُشَاحِنٍ، أَوْ قَاطِعِ رَحِمٍ،

أَوْ امْرَأَةٍ تَبْغِي فِي فَرْجِهَا.

(Yenzilu’llàhu teàlâ fî leyleti’n-nısfi min şa’bân, ile’s-semâi’d- dünyâ feyağfiri li-külli müslimin illâ li-müşrikin, ev müşâhinin, ev katı’ı rahimun, ev umreetin tebğî fî fercihâ.) Sadaka rasûlü’llàh.

52Kenzü’l-Ummâl, c.III, s.466, no:7461, 7462; Câmiü’l-Ehàdîs, c.III, s.486, no:2625.

Bu hadis-i şerif önemli. Allah-u Teàlâ Hazretleri, Şa’ban’ın yarısı gecesi olunca, yâni bu Beraat Kandili dediğimiz, şu yaşadığımız gece olunca, lütfuyla, keremiyle en yakın semaya nüzûl eyleyip, (feyağfiru li-külli müslimin) her müslüman kulu afv ü mağfiret eder.” Ama müstesnaları biraz sonra sayacak. Ne kadar müslümanı affettiğini başka hadis-i şeriflerden biliyoruz. Koyunu çok olan bir Benî Kelb kabilesi varmış. O kabilenin koyunlarının tüyleri sayısınca. Yâni çok kimse bu rahmete erecek, bu lütfa mazhar olacak.

Ama, kimler olamayacak, onları öğrenelim:

1. (İllâ li-müşrikin) “Allah’a şirk koşanlar.” Yâni inancı var ama şirk koşuyor. Kanaatlerinde, inancında sakatlık var. Allah’a inancı sâfî ve ihlaslı değil, şirk koşuyor. Başka şeyleri sanki mukadderatına etki ediyormuş gibi düşünüyor. Müşrik, bu affolmaz.

2. (Ev müşâhinin) Müşâhin de arkadaşına kızgın, dargın, kırgın, kindar olan demek. Eskiden bu buharlı gemiler, içinde böyle kömür atılıp da buhar kaynadığı için, fokur fokur kaynadığından, kazanı kaynayarak hareket ettiğinden şâhinât

denilirdi Arapça o gemilere, buharlı gemilere. Bu müşahin de oradan geliyor. Yâni, içinde müslüman kardeşine karşı kırgınlık olanlar da affolunmayacak.

Allah-u Teàlâ’nın huzuruna, melekler “Bunlar da affolsun yâ Rabbi!” diye müslüman kulların ismi geldiği zaman; “Böylelerini ayırın, yâni bunlar birbirleriyle barışıncaya kadar, sulh oluncaya kadar ayırın bunları!” buyuracağını rivayetlerden biliyoruz.

Buradan bizim alacağımız ders: Dargın olduğumuz, kırgın olduğumuz, kızgın olduğumuz kimseler varsa, bu gecede barışmak, bu durumdan kurtulmak. Çünkü onlar affolmayacak.

3. (Ev katı’ı rahimin) Kati’i rahim, yâni akrabasıyla küsmüş, ilgisini koparmış, gelip gitmiyor, konuşmuyor... Ziyaret etmiyor, yardımcı olmuyor vs. Tabii uzakta olunca, mektup da olur, telefon bile kifâyet eder. İlgiyi kesmemek, arayı tatlı tutmak lâzım! Sıla-ı Rahim yapmak lâzım, akrabalık bağlarına riayet etmek lâzım! Buna da dikkat edelim!..

4. (Evi’mraetin tebğî fî fercihâ) Kötü yola düşmüş kadını da affetmeyeceği bu rivayette bildiriliyor.

Sonra, başka rivayetlerde, (müdmini hamr) yâni içkiye mübtelâ olanların affolmayacağını bildiriyor Allah-u Teàlâ Hazretleri.

Demek ki, aziz ve sevgili dinleyiciler! Bu güzel gece çok güzel mübarek bir gece... Allah-u Teàlâ Hazretleri cümlemizi bu gecenin hayrından, bereketinden istifade edenlerden eylesin... Bazı kimseler istifade edemeyecek. Onların kimler olduğunu hadis-i şerifler bildiriyor. Kendimize dikkat edelim! Böyle sıfatlar üzerimizde varsa, o zaman o şeyleri üzerimizden atmağa gayret edelim!.. Allah’ın sevgili kulu olmağa gayret edelim!.. İnsan-ı kâmil olmağa, olgun, bilge, faziletli insan olmağa çalışalım!..

Allah-u Teàlâ Hazretleri’nden lütfunu, rahmetini dileyelim!..

Tabii biliyorsunuz, müslümanın duasının en süratle kabul olan cinsi, arkadaşına, kardeşine yaptığı duadır. Müslümanın müslümana gıyabında, arkasından, onun lehinde yapmış oldu dua, çok süratle makbuldür. Onun için, siz de sevdiğiniz yakınlarınıza, dostlarınıza ayrıca dua etmeyi unutmayın!.. Çünkü süratle kabul olan cinsi bu. arkadaşınızı, akrabanızı, Türkiye’deki dostlarınızı, başka yerden hocadan, okuldan, mahalleden tanıdığınız dostlarınızı, sevdiklerinizi, asker arkadaşlarınızı, komşularınızı da unutmayın duadan... Bizi de duadan unutmamanızı dileriz.

Allah-u Teàlâ Hazretleri cümlenizi sıhhat, afiyet üzere yaşatsın... Nice nice böyle mübarek kandillere eriştirsin...

Ramazanlara eriştirsin... Bayramlara ulaştırsın...

Tabii asıl bayram, insanın mü’min-i kâmil olarak Rabbine kavuşmasıdır. Ahirette mahkeme-i kübrâda beraat etmesidir. Cehenneme düşmeyip cennete girmesidir. Cennette Allah’ın nimetlerine mazhar olmasıdır. Bu nimetlere ermeyi de Allah-u Teàlâ Hazretleri cümlemize nasib eylesin...

Allah hepinizden razı olsun... Hepinizin kandillerini tekrar tekrar tebrik eder, gözlerinizden öperim.

Es-selâmü aleyküm ve rahmetu’llàhi ve berekâtühû, aziz ve sevgili dinleyiciler!..

25. 12. 1996 - Radyo-Türk / Avustralya