24. TÙBÂ

Doç. Dr. M. Esad COŞAN

(Arapça t-y-b kökünden türemiş bir ad.)

Cennetteki bir ağacın adı. Şecere-i Tùbâ diye bilinen bu ağaç, el- Kurtubî gibi ciddî bilginlerce de sahih olduğu kabul edilen hadislerde anlatılmıştır. Tefsir kitaplarının Ra’d Sûresi 29. ayet açıklamalarında bu konuda bilgi verilir. Buna göre; Tùbâ ağacı, cennetin dışında görülen, harikulâde bir ağaçtır ki, gövdesinin büyüklüğünü akıl almaz. Allah onu özel olarak yaratmıştır ve ona kendi ruhunu üflemiştir. Çünkü Hazret-i Peygamber’in cennetteki köşkünden çıkar, dalları cennetin her yanındaki köşklere uzanır.

Bazı Arap sözlük bilginlerinin rivayetlerine göre tùbâ kelimesi Habeş dilinde “cennetin adı” olup Hint dilinde de “gülistan ve bostan” anlamına gelmektedir.

Cennette, böyle ulu bir ağaç oluşu sebebiyle tûbâ kelimesi Türkçe’de, (selvi, kavak, ar’ar ... ağaçlarıyla sevgilinin boyu arasında benzetme kurulmasına benzer bir tasavvuruna dayanılarak) kızlar için özel ad olarak da kullanılmaktadır.

(Türk Ansiklopedisi, MEB, Ankara 1982, c. 31, s. 441)