İskenderpaşa’da Bir Velûd Derviş Dr. Metin Erkaya

Ayarlar

Yazı tipi boyutu

Satır aralığı

Yazı hizası

Tema

Sayfa kaydırıcı gizle

Arama Sonuçları
İskenderpaşa’da Bir Velûd Derviş Dr. Metin Erkaya

Doç. Dr. Mahmud Es’ad Erkaya

360 öne çıkan: (0.4 sn)

Sen yüzünü temiz tut da aynayı yalancılıkla suçlama!

***

Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’nin (ö. 672/1273) türbesinde bulunması itibariyle tanınmış olan ve aslen Ebû Saîd b. Ebü’l- Hayr’a (ö. 440/1049) ait olan şiir:

!ﺑﺎزآ ﻫﺴﺘﯽ آﻧﭽﻪ ﻫﺮ ﺑﺎزآ، ﺑﺎزآ

!ﺑﺎزآ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﺑﺖ و ﮔﺒﺮ و ﮐﺎﻓﺮ ﮔﺮ

ﻧﻴﺴﺖ؛ ﻧﻮﻣﻴﺪی درﮔﻪ ﻣﺎ درﮔﻪ اﻳﻦ

!ﺑﺎزآ ﺷﮑﺴﺘﯽ ﺗﻮﺑﻪ اﮔﺮ ﺑﺎر ﺻﺪ

Bâz â bâz â, her an çi hestî bâz â!

Ger kâﬁr ü gebr u büt-perestî bâz â!İn dergeh-i mâ dergeh-i nevmîdî nist;Sad bâr eger tevbe şikestî bâz â!(Ebû Saîd b. Ebü’l-Hayr)

“Vazgeç, dön gel! Her ne olursan ol, o yanlış yolu bırak, dön gel! Kâﬁr de olsan, ateşperest de olsan, putperest de ol- san, bırak o yanlış yolu, vazgeç, dön, bu hak yola gel! Bizim şu dergâhımız, yâni Allah Teâlâ Hazretleri’nin dergâh-ı izzeti, ümitsizlik dergâhı değildir. Zayıﬂık gösterip, ayağın günaha kayıp da yüz defa tevbeni bozmuş olsan bile, yine dön, yine gel! Yine kabul eder Allah...”

***

Metin Erkaya, İskenderpaşa Camii ve Hocaefendi’leri ken- disine hatırlatan her şeye özlemle bakmaktadır. Bu kapsam- da Esad Hocaefendi’nin kitaplarında geçen bazı şiirler de bu duyguya uygunluk arz etmektedir. Kişinin sevdiğinin geçtiği mekânlara dahi onu hatırlattığı için sevgi beslemesine dair şiiri İskenderpaşa ile ilişkili olarak hatırlamaktadır: ﻟَﻴْﻠٰﻰ دِﻳَﺎرِ اﻟﺪِّﻳَﺎرِ ﻋَﻠَﻰ أَﻣُﺮﱡ

اﻟْﺠِﺪَارَا وَذَا اﻟْﺠِﺪارَ ذَا أُﻗـَﺒِّﻞُ

ﻗَﻠْﺒِﻲ ﺷَﻐَﻔْﻦَ اﻟﺪِّﻳَﺎرِ ﺣُﺐﱡ وَﻣَﺎ

ﺳَﻜَﻨَﺎﻟﺪِّﻳَﺎرَا ﻣَﻦْ ﺣُﺐﱡ وَﻟَﻜِﻦْ

ALTMIŞ YIL BERABER YAŞADIK METİN ABİMLE

Hacı Ali ERKAYA¹

Kurtşıh Köyü’nde anamla babamın, Nihat ve Edevye’den sonra üçüncü evlatları olarak 1957’de dünyaya geldiğinde ona “Abdulmetin” ismini vermişlerdi. İlkokulu köyde bitirip, orta- okula Sincan’da başlamış; Osman amcamın yanında Erkayalar Apartmanı’nın olduğu yerde bulunan iki katlı evinde, iki yıl zorunlu ikamete maruz kalmıştı.

Babam, Cafer amcamla her gün çarşıdaki manifatura dükkâ- nımıza gelip giderken; çocukların okuyabilmesi için Eylül 1969’ da köyden Sincan’a taşındıklarında, Metin abi, ortaokul üçün- cü sınıfa başlamıştı. Muhammed yeni doğmuş, Edevye abla 1 Metin Erkaya’nın kardeşi. Hacı Ali Erkaya, 1962 yılında Ankara Sincan’a bağlı Çiçektepe köyünde dünyaya geldi. Ortaokulu ve liseyi Sincan’da okudu. 1979’da İstanbul’da İDMMA İnşaat Bölümünü kazandı. 1983 yılında okulu bitirdi, inşaat mühendisi oldu. Öğrencilik yıllarında Mehmed Zâhid Kotku Hocaefendi’nin, sohbetlerine devam etti, onları teyple kaydetti. Onun vefatından sonra M. Es’ad Coşan Hocaefendi’nin sohbetlerine devam etti. 1984 yılına kadar sohbetleri teybe aldı. Onun tavsiye ettiği vakıf ve öğrenci faaliyetlerine katıldı. Mezuniyetten sonra Sincan’da ticaretle meşgul oldu. Bir ara müteahhitlik yaptı. Hakyol Vak- fının çalışmalarına katıldı. Ferda Kolejinin kuruluşunda yönetici olarak çalıştı. 1991’de Metin Erkaya ile birlikte Mehmed Zâhid Kotku Hocaefendi’den Özel Sohbetler

kitabını hazırladı. 1994-2001 yılları arasında Son Uyarı dergisini çıkardı, dergide yazılar yazdı. 2001 yılında M. Esad Coşan Hocamız hakkında Hocamızın Ardından

kitabını hazırladı. Halen Ankara’da ticaretle meşgul olmaktadır.

ALİMCAN BARÛDÎ EFENDİ¹

Dr. Metin ERKAYA

Alimcan Barudi Efendi 1857 yılında Kazan vilâyetinin Baru- diye (bugünkü B.D.T. Tataristan Özerk Cumhuriyeti’nin Pork- hovaya Sloboda) yöresinde doğdu. Babası ticaretle uğraşan Muhammedcan Bünyaminoğlu Efendi, annesi Bibi Fahrünnisa Hanım’dır. Beş yaşına gelince Kazan şehrinde bulunan Kölboyu Medresesi’nde okumaya başladı. İlk dört yıl Kur’an okumayı ve Türkçe’yi öğrenmekle geçti. İkinci dört yıl Arapça (sarf-nahiv) okudu. Daha sonraki üç yılı da mantık ve kelâm kitapları okuya- rak geçti. Medresedeki hocaları kendisine Buhara’ya gitmesini, tahsiline orada devam etmesini tavsiye ettiler.

1875 yılında kardeşi Azizcan ile birlikte Buhara’ya gitti. Buhara’ya varır varmaz, iyi hocalar aramaya koyuldu, onlarla görüştü. Kitaplıkları dolaşıp iyi ve faydalı kitaplar buldu ve zamanını azami derecede faydalı şeyler öğrenmekle geçirdi. Buhara’nın manevî havası, insanları kendisini çok etkiledi. Bunu kendisi şöyle anlatır: “Buhara’da geçirdiğim yedi yıl, hayatımın en tatlı bir devri sayılabilir. Buhara halkının ve talebenin sade yaşayışı, insan- lık edeplerine riâyetleri; halkın, hatta uluların ve zenginlerin ilme ve ilim yolunda bulunanlara karşı saygı ile davranmaları, 1 Metin Erkaya, “Alimcan Barûdî Efendi”, Büyük İslâm ve Tasavvuf Önderleri (İs- tanbul: Vefâ Yayıncılık, 1993), 503-506.

ALİMİN YANINDA DİLİNİ TUT!

Abdüllatif ERKAYA¹

4-5 yaşlarındayım. 80’ler bitmiş, 90’lar yeni başlamış. Gü- nün hangi saati bilemiyorum uykudan uyanmışım. Bakıyorum babam ve ağabeylerim evde yoklar. Öğreniyorum ki Öz Elif’e Mahmud Esad Coşan Hocaefendimiz’in sohbetine gitmişler ve beni geride bırakmışlar. Bir hışımla uzun süredir biriktirdiğim kumbaramı bozuyorum ve evimizin altındaki bakkalda tüm paramı dondurmaya yatırıyorum.

Babamla ilgili hatırladığım en eski hatıralarım, babamın bizi Öz Elif’e Esad Hocaefendimiz’in sohbetlerine götürmesidir. Babamla ilgili hatırladığım en yeni hatıralarım ise yine Mehmed Zâhid Kotku ve Mahmud Esad Coşan Hocaefendilerimiz’in sohbetleridir. Babamla ilgili tüm hatıralarımda ve babamın tüm hayatında mutlaka Hocaefendilerimiz vardır hatta ilkokul çağlarımda, “Esad Hocaefendimiz vefat ederse, herhalde babam şeyh olur.” diye düşündürebilecek kadar... 1 Metin Erkaya’nın oğlu. Abdüllatif Erkaya, 1987 yılında Sincan’da doğdu. İlk ve ortaöğrenimini Sincan’da tamamladı. Kırıkkale Üniversitesi, Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümünden 2009’da mezun oldu. Askerlikten sonra kamuda Sistem ve Ağ Mühendisi olarak çalıştı. Mehmed Zâhid Kotku ve Mahmud Esad Coşan Hocaefendiler’in sohbetlerinden hazırlanan kitaplarda, teknik konular ve kaset çözümlerinde yardımcı oldu. Halen bir kamu kurumunda yönetici olarak görev yapmaktadır.

• 305 •ANADOLU’DA ERMENİ İSYANLARI¹

Abdüllatîf DUYGULU (Dr. Metin ERKAYA)

Her yıl nisan ayı gelince, Ermeniler geniş propagandalarla soykırım iddialarında bulunurlar. Pek çok ülkede destekleyici birtakım kararlar alınmaktadır. Bu konuda maalesef yetkililer ve kamuoyu bilinçsizdir. Ermeniler ve yaptıkları hakkında kı- saca tarihe bir göz atmak ve birkaç çarpıcı örnekle meselenin hakîkatını okuyucularımıza arz etmek istiyoruz. Daha geniş bilgi için mutlaka kitaplara müracaat edilmelidir.

A. Ermeniler Hakkında Genel Bilgi

Osmanlılar döneminde Ermeniler Adana’dan Kafkaslara kadar uzanan bir bölgede dağınık olarak ve azınlık olarak yaşıyorlardı. Kendilerinin Nuh AS’ın oğlu Ya’fes’in oğlu Hayk’ın soyundan geldiklerine ve bölgenin yerli halkı olduklarına inanıyorlardı. Tarihî belgeler ise onların M.Ö. 6. Yüzyıl’da Balkanlardan bölgeye geldiklerini, Trak-Frig kökenli olduklarını gösteriyor.

Ermeniler M. Ö. 521 yılından itibaren İranlıların, M. Ö. 331 yılından sonra Makedonya’nın, M. Ö. 66 yılından sonra Ro- malıların egemenliği altında yaşamışlardır. Zaman zaman el değiştiren bölge 642 yılında Emevilerin yönetimine geçmiştir. 970’te tekrar Bizanslıların eline geçen bölge 1071 tarihinden 1 Son Uyarı Gazetesi, Haziran (1998).

Akra FM’de haftalık olarak yapılan Cuma Sohbetleri aynı gün çözülerek internet sitesinde yayınlanmıştır. Bu yayınlar daha son- radan bir araya getirilerek kitaplaştırılmıştır. Esad Hocaefendi’nin vefatının ardından da bu sohbetler yazıya geçirilerek sosyal med- ya organlarıyla yayınlanmaya devam edilmiştir.

4.4. Yayın Faaliyetlerinde Karşılaşılan Problemler

Metin Erkaya yayın faaliyetleri esnasında birtakım sıkıntılı durumlarla karşılaşmıştır. Bu sıkıntılar ilk telif çalışmaları ile başlamaktadır. Bunların öne çıkanlarını birkaç başlık altında toplamak mümkündür.

4.4.1. Adının Anılmak İstenmemesi

Metin Erkaya’nın kitap yayınlama sürecinde karşılaştığı problemlerin başında onun adının zikredilmek istenmemesi gelmektedir. Bunun ilk örneği 1983 yılından itibaren Mehmed Zâhid Efendi’nin İslâm ve Kadın ve Aile dergilerinde yayınla- nan sohbetlerinde görülmektedir. Dergi yöneticileri yazıları hazırlayanların isimlerini zikretmekten geri durmuşlardır. Özel Sohbetler kitabının ilk baskısında da hazırlayanların isimleri zikredilmemiştir.

Metin Erkaya’nın isminden ve şahsından rahatsız olanlar her zaman bulunmaktadır. Metin Erkaya bir gün kitap teliﬂeri ile ilgili görüşmek üzere Ahmed Selvi’yi arayıp “Siz yazarlara telif ödüyor musunuz?” dediğinde o “Ödüyoruz.” der. “Bana niye ödemiyorsunuz?” dediğinde ise durumun vahametini ortaya koyan şu cümleleri sarf eder: “Sen ne diyorsun ağabey, yönetim kurulunda bazıları ‘Niye bu sohbetler Metin Erkaya’ya hazırlatılıyor; başka hazırlayacak adam mı bulamadınız?” di- yerek sizin hazırlamanıza karşı çıkıyorlar. Hatta geçtiğimiz günlerde gazetenin yönetim kurulu Cuma Sohbetleri’nin sonuna ‘Hazırlayan: Metin Erkaya’ diye yazılmaması için karar aldı, fakat Nureddin Bey onaylamadı.” der.

Bir eserin yayınlanmasında yazardan başka pek çok kişinin

yansıyor, yaptığı düzeyli sohbetlerle çevresini kültürel bağ- lamda geliştiriyordu. Konuşmalarında günümüzden somut örnekler veriyor, Tıpçı olmasının da etkisiyle isabetli analizler ve çıkarımlar yapabiliyordu. O, farklı okumalarıyla muhatabının seviyesine ve mensup olduğu geleneğe uygun olarak iletişim kurmayı başarabilen bir donanıma sahipti. Karşısındaki kişi İlahiyatçı ise onunla İslâmi İlimlere dair konulardan konuşarak, Nur cemaatine mensup ise Risâle-i Nur’un başındaki “Bismillâh her hayrın başıdır. Biz dahi başta ona başlarız.” sözlerini ezberden okuyarak iletişim kuru- yor, böylece muhatabının tüm dikkatini üzerine çekebiliyordu. Yanına çiftçilikle uğraşan bir köylü geldiğinde konuşması, şivesi, kullandığı kelimeler ve sohbet konusu muhataba göre birden şekil alıyor ve böylece karşısındakinin gönlünü kazanması ko- laylaşıyordu. Hiç tanımadığı insanların dahi hayranlıkla kendi- sini dinleyip istifade etmesi mümkün hale geliyordu.

Kedisine sorulan bir soruyu çok yönlü ve kapsamlı bir şekil- de cevaplamaktaydı. Söz gelimi öğrencilik yıllarından itibaren İskenderpaşa’da kalmış, sonrasında da hayatını bu yola vakfet- miş olduğu için bu cemaatin son elli yılını kendisinden daha iyi bilen bir kimse bulunmamaktaydı. Sorgulayıcı ve arşivci kişiliğiyle bazı konuları bizzat tecrübe edenlerden dahi daha iyi bildiği görülmekteydi. Örneğin İskenderpaşa’da halvet ve i’tikâf gibi uygulamalara katılmamış olmakla birlikte Mehmed Zâhid Efendi ve Esad Hocaefendi’nin yanında halvete ve i’tikâfa girenlerden edindiği bilgilerle bu konularda detaylı bilgiler vermekteydi. Bu yönüyle onun sohbetleri tecrübe ve bilgiyi harmanlaması itibariyle karşı tarafa tatmin edici ve doyurucu bilgi sağlamaktaydı. 7.1. Analizleri

Metin Erkaya, zaman zaman kendisine sorulan sorulara derin tetkikler ve kapsamlı analizlerle cevaplar vermekteydi. “Altmış yetmiş yaşlarındaki bir şeyh efendinin, üniversitede

organ mafyalarının elinde parçalanmış; dayanılmaz zulümler yapılmış ve yapılmaya devam etmektedir. Böyle bir sıcak savaş ihtimaline karşı halkımızı uyarmak, alınabilecek tedbirler ve yapılması gereken hazırlıklar konusunda yardımcı olmak için bu kitabı hazırlamış bulunuyoruz.²¹

Kitap, dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde İslâm’ın savaşa bakışı üzerinde durulmuş, ikinci bölümde savaş öncesin- de alınabilecek tedbirler konusunda uyarılarda bulunulmuştur. Üçüncü bölümde savaş esnasında hasta ve yaralılara yapılması gereken ilkyardım ele alınmıştır. Burada ilgili şekil ve görsellerle anlatılan konunun desteklenmesi okuyucu açısından meselenin daha net anlaşılmasını sağlamıştır. Yine savaş zamanlarında yaygın bir şekilde karşılaşılan salgın hastalıklar ve alınabilecek önlemler hakkında da bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde ise hayatın sürdürülebilmesi için çevreden nasıl faydalanılabileceği anlatılmıştır. Böylece okuyucunun savaş ve ilkyardım konusun- da bilinçlenmesi hedeﬂenmiştir.

9.1.3. Anılarla Mehmed Zâhid Kotku (rh.a)²²

Metin Erkaya’nın üçüncü telif eseri Mehmed Zâhid Efendi’yi konu edinmektedir. Eserin önsözünde yazılış gayesi şöyle açık- lanmaktadır: Mürşid-i kâmiller Peygamber SAS’in varisleridir. Yaşadıkları çağda İslâm’ı en iyi anlayan, sünnet-i seniyyeyi en iyi bilen ve en güzel uygulayan örnek şahsiyetlerdir. Onların sözleri, eserleri, tebliğ ve irşadları bizim için çok önemli olduğu gibi, yaşantılarıyla ilgili tesbitler de önemlidir. O bakımdan, geçmiş- te yaşayan evliyâullahın hayatları tesbit edilmiş, muhtelif men- kıbe kitapları hazırlanmıştır. Mehmed Zâhid Kotku Hazretleri de yakın zamanda yaşamış (1897-1980) bir mürşid-i kâmil, bir sâlih insan, bir Allah dostudur. Onun hayatında ve davranış- 21 Erkaya, Savaş ve İlk Yardım, 5.

22 Metin Erkaya, Anılarla Mehmed Zâhid Kotku (Rh.A). (İstanbul: Seha Neşriyat, 1996), ss. 400.

Zâhid Efendi’ye intisap eder. Bu baskın ve sonrasındaki geliş- meler Metin Erkaya’yı çok etkiler. Odasında durduğu müddetçe kapıyı kilitli tutar. Bu süreç onun bir yılına mal olur ve okulu uzar. 1979’da sıkıyönetim gelinceye kadar sıkıntılı süreç devam eder. 1980 yılı haziran ayında Adapazarı mitingi düzenlenir. Yurda baskın düzenleyenlerin elebaşı da orada yanlış yaptık- larını itiraf ederek Metin Erkaya’dan özür diler. Metin Erkaya, yurtta her faaliyette ön saﬂarda olur. Kayıt çalışması yaparak öğrencileri yurda kabul eder, odalarını dü- zenler, ödevlerine yardım eder, burs bulur, yemek yaptığında başkalarına da ikram eder. Öğrencileri çok yakından tanır; her- kesin ismini, okulunu ve hangi ﬁkirde olduğunu bilir. Yurdun meydana bakan kısmında kalır, boş zamanlarında öğrencileri izler, onları değerlendirir. Bir kız ile görüşen, sinemaya giden veya herhangi bir kötü alışkanlık edinen olursa hepsinden ha- berdar olur. Zaman zaman evlerini ziyaret ederek aileleriyle tanışır. Bursa, İzmir, Konya... Öğrencilerin şuur kazanmaları için elinden gelen gayreti gösterir. Bu konuda başarılı da olur. Yıllar sona kendisiyle karşılaşan arkadaşları “İslâm adına ne öğrendiysek senden öğrendik.” itirafını yaparlar. 26 Kasım 1973’de İstanbul’a giden Metin Erkaya, 22 Kasım 1980’de yurttan ayrılır. Böylece onun hayatında önemli bir yeri bulunan öğrencilik yılları sona ermiş olur. Metin Erkaya, bu yılları dolu dolu geçirmiş, orada şuurlanmasına vesile olduğu arkadaşları hayatı boyunca onu hayırla yâd etmişlerdir.

5. Askerlik Yılları

Metin Erkaya 12 Aralık 1980 tarihinde bir cuma günü Anka- ra’nın Mamak ilçesi Keçikıran mevkiinde yedek subay olarak askerlik vazifesine başlar. Daha sonra 31 Ocak 1981’de yapılan dağıtım neticesinde askerliğine Balıkesir Edremit 19. Piyade Tugayı, Sıhhiye Bölüğü’nde devam eder. Dağıtım izninde Esad Hocaefendi’yi ziyaret etmek için İstanbul’a hareket eder. 8 Şubat 1981 tarihinde Esad Hocaefendi ile görüşerek ona askerlik va-

1011

İskenderpaşa’da Bir Velûd Derviş

Dr. Metin Erkaya

Doç. Dr. Mahmud Esad ERKAYA

ISBN 978-625-6902-33-6

1. Baskı: Haziran 2023

Sertifika No: 44396

Mizanpaj ve Uygulama: Tavoos

Kapak: Tavoos

Baskı: Vadi Grafik - Sertifika No: 47479

Cinnah Cd. Kırkpınar Sk. 5/4 Çankaya / Ankara

Tel: (0312) 439 01 69

www.ilahiyatyayin.com

[email protected]

www.instagram.com/ilahiyatyayin

Mahmud Esad ERKAYA

1985 yılında Ankara’da doğdu. 2002 yılında Sincan İmam Hatip Li- sesinden, 2006 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden mezun oldu. 2009 yılında Yüksek Lisans eğitimini tamamladı. 2007 yılında bir süre imam-hatiplik yaptı. Daha sonra 2007-2012 yılları arasında Diyanet İşleri Başkanlığı Hadislerle İslâm Projesi kapsamında çalışmalarını sürdürdü. 2012 yılında Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tasavvuf Anabilim Dalına araştırma görevlisi olarak atan- dı. 2014 yılında yedi ay süreyle Ürdün’de misaﬁr araştırmacı olarak bulundu. 2015 yılında doktora çalışmalarını tamamladı. 2018 yılında Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İslâmi İlimler Fakültesine atandı. 2019 yılında doçent unvanını aldı. Kur’an Kaynaklı Tasavvuf Kavram- ları, Hacı Bayrâm-ı Velî, Mânevî Eğitim Metodu Olarak Halvet, Tasavvuf ve Hayat, Peygamber Kıssaları ve Hanefî Fakihlerin Zayıf Hadisle Hüküm Verme Gerekçeleri (el-Hidâye Örneği) adlı yayınlanmış kitapları ve çeşitli akademik dergilerde makaleleri bulunan yazar, hâlen Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tasavvuf Anabilim Dalında çalışmalarına devam etmektedir.

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ