İHTİSASLAŞMA VE İŞ BÖLÜMÜ İLİM VE SANAT EYLÜL 86 Prof. Dr. M. Es'ad COŞAN İnsanoğlunun bugünkü medeni başarısı, çağların birikimi olup; tek bir şahsa ait ve münferit kişilere bağlı değil, kollektif bir üründür. Bu seviyeye gelişen en büyük patlama son iki yüzyılda olmuştur. Bunun da temelinde karmaşık birçok faktör bulunmaktadır ve yine tek bir sebebe irca mümkün değildir. Sosyal oluşumlardaki sebebler bolluğunu, gelişimlerin, birçok etkilerin müşterek bileşkesi olduğunu görmeli, detaylara inmeye kendimizi alıştırmalıyız. İlimler de tek bir şahsın, ne kadar yetenekli olursa olsun ihata edemiyeceği kadar çoğalmış, genişlemiş ve gelişmiştir. Bu müşahede bizi işbölümüne, kollektif çalışmaya, düzen ve organizasyona, ihtisaslaşmaya sevk etmektedir. Artık bugünkü ictimai, iktisadi, siyasi, ticari, beynelmilel.. problemleri çözmek için münferit çalışmaların başarılı olamayacağını görmeli; ilmin, aklın, mantığın, sevginin, saygının, inancın, şevkin ışığında elele çalışmalıyız. Kutsal kitabımız Kur'an-ı Kerim ve Peygamber s.a.s. Efendimiz bize, her işi ehline tevdi etmemizi emir buyurmuştur. Bu fevkalâde önemli bir başarı anahtarı ve çağlar boyu eskimeyecek bir çalışma prensibidir. Bu prensibi uygulayan toplumlar yücelmiş ve yükselmiş; aksine hareket edenler ise hüsrana uğramışlardır.

Osmanlı ülkesini Kanuni devrinde ziyaret eden Baron de Busbeck hayranlıkla: "Burda başarılı olan ve işbilen yükselir, çobanlıktan vezirliğe gelebilir. Halbuki bizim Avrupa ülkeleri öyle mi? Asil zadelerin aptal ve bön çocukları babalarının hatırına işbaşlarına getirildiği için bizim ülkelerimiz geri ve perişandır" diyor. Hz. Peygamber s.a.s. bir hadis-i şerifinde: "Emanet zayi edildiği zaman kıyametin kopmasını bekleyiniz" buyurdu. Emanetin zayi edilmesi nasıl olur, diye sorulunca da, "İş ve vazife, ehli olmayan kimseye verilmeye başladığı zaman kıyametin kopmasını bekleyiniz" diye cevap verdi. O halde: Aramızda kuvvetli bir işbölümü yapacağız; her işi, onun ehli olan yetkili ve becerikli kimselere havale edeceğiz; kendi sahamızda var gücümüzle çalışıp en üstün bilgiyi, en derin görgü ve tecrübeyi kazanmaya çalışacağız; bu şahsi çalışmaları en güzel tarzda akord ve koordine ederek en üstün başarıyı ortaya koyacağız. Çünkü mü'minlere dünya ve (hirette herşeyin en güzel ve en üstün yaraşır.